Dom w Lesie

Czyli o domku na drzewie i innych ciekawych budynkach.

(Zdjęcie: Baumraum)

Dziś post nieco odmienny od tego z czym zmagamy się zwykle. Postanowiłem wziąć oddech od czytania nudnych przepisów prawa, interpretacji zapisów miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, czy też odszyfrowywania skrótów planu urządzenia lasu. Chciałbym pokazać Wam jak wspaniały efekt daje połączenie dobrej architektury i pięknej lokalizacji. Mam nadzieję, że poczujecie się tak samo zainspirowani jak ja!

Na początek chciałbym Wam przedstawić budynek MiniMod projektu amerykańskiego architekta Josepha Esheric'a. Ten nieżyjący już twórca słynął z bardzo świadomego podejścia do lokalnych tradycji oraz głębokiego rozważania wyzwań i szans jakie daje lokalizacja budynku. Dom nazwany MiniMod, choć nie jest jego najbardziej rozpoznawalnym dziełem, zdecydowanie pokazuje nam niebanalny sposób myślenia Esheric'a.

MiniMod z zewnątrz (Fotograf: Jesse Boomer)

Jak sama nazwa wskazuje mamy tutaj do czynienia z raczej niewielkim przytulnym domkiem, a nie wielką rezydencją. Mający niecałe 64 m2 powierzchni użytkowej budynek otoczony jest prawdziwymi olbrzymami wśród drzew, mowa o wiecznie zielonych sekwojach (kilka ciekawostek o tych drzewach przeczytasz w tym napisanym po angielsku artykule Melissy Breyer). Te najwyższe i najstarsze drzewa na ziemi zdominowałyby nawet o wiele większy budynek, nie wspominając już o tak niedużej budowli.

Biurko do pracy we wnętrzu MiniMod (Fotograf: Drew Kelly)

Otaczające dom drzewa (najbliższe znajduje się około 30 cm od budynku) stanowią tak zwany "drugi przyrost" - oznacza to, iż wcześniej rosnące tu drzew zostały wycięte (około 1800 roku), zaś obecne drzewa wyrosły z tego samego pierwotnego systemu korzeniowego (jego wiek szacowany jest na około 500 lat). To właśnie ten niesamowicie wiekowy i co za tym idzie odpowiednio rozrośnięty i "zastały" system korzeniowy pozwolił na takie usytuowanie budynku (korzenie nie rozrastają się tak agresywnie jak w przypadku młodszych drzew, nie stanowią więc zagrożenia dla fundamentów budynku).

Widok na trzy półpiętra MiniMod (Fotograf: Drew Kelly)

MiniMod choć mały w rozmiarach jest w pełni funkcjonalny. Mamy tutaj ciekawe rozwiązanie rozmieszczenia wszystkich funkcji na trzech półpiętrach. Układ taki pozwala na stosunkowo niską wysokość zabudowy jednocześnie mieszcząc wszystkie niezbędne pomieszczenia. Cały budynek zdaje się być stworzony z ideą "zwrócenia się na zewnątrz", czyli skupienia uwagi właściciela na tym co znajduje się za dużymi oknami. To natura zdecydowanie gra tutaj pierwsze skrzypce. Elewacja budynku wykonana jest z lokalnego drewna przez co swym poszarzałym kolorem i szorstką fakturą doskonale wtapia się w otoczenie.
W 2017 roku MiniMod został odnowiony przez obecnych właścicieli - kolektyw architektów Framestudio. Dbając o przywrócenie pierwotnie planowanego przez Esheric'a charakteru nie wahali się jednak oni na kilka praktycznych unowocześnień (m.in. zmodyfikowali zabudowę kuchenna, czy też dodali szafy na składowanie rzeczy). Wiele z pierwotnych elementów projektu, które przez dzieje czasów zostały zniszczone, lub usunięte, zostało pieczołowicie odbudowane z materiałów pozyskanych z niezgodnych z oryginalnym zamysłem dobudówek. Sam budynek wynajmowany jest dziś komercyjnie, więc jeśli macie ochotę spędzić noc w jego klimatycznym wnętrzu i jesteście w okolicach miasteczka Sea Ranch w Kalifornii, nie zostało nic innego jak zarezerwować sobie nocleg (www.esherickminimod.com).

(Zdjęcie: Baumraum)

Nieco w przeciwieństwie do zakorzenionego w historii (i gruncie) budynku Esheric'a projekty biura Baumraum dosłownie wznoszą się wśród koron drzew. To nietypowe biuro wyspecjalizowało się w projektowaniu i budowie "domków na drzewie". Jak sami podkreślają aspekty ekologiczne mają dla nich bardzo ważne znaczenie i starają się wykonywać swoje budynki tak by nie zaszkodzić drzewom.

(Zdjęcie: Baumraum)

Dzieła Baumraum charakteryzują się wykorzystaniem nowoczesnych form i materiałów. Ważnym elementem poza samą geometrią budynku jest jego konstrukcja, zwłaszcza sposób przeniesienia obciążeń na grunt. Duża rolę stanowią tu nie tylko stalowe bądź drewniane słupy wspierające budynek, lecz również stalowe liny zamocowane do drzew i stabilizujące całą konstrukcję. Często to drzewa przy których (lub wręcz na których) stoi budynek stanowią główną część konstrukcji.

(Zdjęcie: Baumraum)

Owalne formy budowli to nie jedynie zabieg estetyczny lecz też maksymalizujący wewnętrzną przestrzeń. Dodatkowym atutem takiego kształtu jest ograniczenie problemów z odprowadzaniem wody, jak i zbierającymi się gałęziami i liśćmi, które mielibyśmy stosując płaski dach.

(Zdjęcie: Baumraum)

Wnętrza tych niezwykłych zawieszonych w powietrzu budynków są zwykle minimalistyczne. Podobnie jak przy projekcie MiniMod chodzi tutaj o zwrócenie uwagi na zewnątrz. Projektanci słusznie nie chcą konkurować z otaczającą przyrodą, a jedynie ją przybliżyć i pokazać z innej perspektywy.

Dom jednorodzinny w Puławach (Fotograf: Rafał Chojnacki)

Na koniec polski akcent, projekt lubelskiego studia 081 architekci. W porównaniu z poprzednimi budynkami mamy tutaj do czynienia z prawdziwym kolosem. Budynek choć duży nie próbuje konkurować z otaczającą przyrodą, a jego prosta prostopadłościenna bryła dobrze kontrastuje z bardziej chaotyczną i "pokrzywioną" zielenią. Kontrast ten nieco podkreśla również horyzontalne ułożenie drewnianych desek elewacyjnych, które stanowią przeciwieństwo pionowych drzew.

Widok z taras (Fotograf: Rafał Chojnacki)

Jeśli na działce jest coś pięknego do pokazania, to warto to zrobić. Tak też myśleli projektanci tego domu, gdzie centralna, dzienna część budynku posiada gigantyczne okna z których widok mamy na otaczające dom drzewa (oraz widniejący w tle staw). Muszę tutaj podkreślić ważny element umiejscowienia tych przeszkleń - są one nieznacznie cofnięte w głąb budynku. Stworzony w ten sposób podcień chroni okna skierowane na południe od nadmiernego przegrzewania (latem są one zacienione, przez co nie trzeba używać zewnętrznych rolet, by dom się nie nagrzewał).
Funkcjonalnie dom podzielony jest na trzy wyraźnie wydzielone strefy. W jednej części mamy główną sypialnię, wraz z garderobą, łazienkami, pralnią oraz strefą wejściową. Po drugiej stronie domu znajduje się pokój dziecięcy z oddzielną bawialnią, łazienką oraz dodatkowym pokojem gościnnym. Te dwa oddzielne segmenty łączy środkowa strefa dzienna w której zlokalizowane są kuchnia, jadalnia oraz salon.

Widok z drona (Fotograf: Piotr Krajewski)

Ciekawostką, którą da się zauważyć dopiero ze zdjęć z lotu ptaka (a dokładniej mówiąc z lotu drona) jest fakt, że budynek choć zdaje się mieć płaski dach, de facto posiada dach czterospadowy. Jak podejrzewam mógł to być sprytny sposób na spełnienie wymogów miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jednocześnie zachowując prosty i nowoczesny wygląd budynku.

Widok na taras (Fotograf: Rafał Chojnacki)

Nastawienie się na naturę, otwarcie ciekawych widoków i nie konkurowanie z naturą, lecz próba wydobycia i ukazania jej walorów - to wspólne czynniki, które łączą te projekty. Takie nastawienie, otwarcie na naturę, jest tym co sprawia, że budynek nie tylko dobrze działa w przestrzeni, leczy przynosi radość i inspiracje swoim użytkownikom. Świadomie wykreowana przestrzeń zawsze powinna być czynnikiem który coś dodaje do swego otoczenia. Może to być nowy sposób spojrzenia, z innej wysokości i innej perspektywy, jak to ma miejsce w projektach Baumraum, lub drobny budynek, wykonany z lokalnych materiałów i idealnie zgrany z otoczeniem jak w przypadku MiniMod, albo kontrastujący swą prostotą i zapewniający wspaniałe widoki poprzez duże okna projekt pracowni 081 architekci, ważne jest by suma czynników: natury i budynku zawsze była wyższa niż ich pojedyncze składowe. Dopiero wtedy możemy mówić o prawdziwej architekturze...

Uwaga: Wszystkie zamieszczone zdjęcia zostały pozyskane od ich prawowitych właścicieli, którzy wyrazili zgodę na ich publikację. Artykuł nie powstał w ramach współpracy finansowej, a dobrane projekty stanowią subiektywny wybór autora.

Komentarze

  1. W Polsce chyba nie ma możliwości wybudowania takiego domku na gruncie Ls?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ostatni przykład jest z Polski :) ale faktycznie na Ls bez MPZP to cieżko.

      Usuń
  2. Dzień dobry, przypadkiem trafiłem na Państwa stronę w poszukiwaniu odpowiedzi, których nie są w stanie mi dać ani Lasy Państwowe ani gmina, a starostwo. Przymierzam się do zakupu działki ale chciałbym mieć chociaż 80% pewność, że uda mi się na niej postawić chociaż domek do rekreacji do 35m2. Jeżeli mogę liczyć na pomoc, będę bardzo wdzięczny. Działka ma kształt prostokąta. Pierwsza część 2/3 od drogi asfaltowej to las na papierze jak i w praktyce. na samym końcu działki 1/3 jest na mapach pastwiskiem i tutaj starostwo powiedziało, że mogę budować na zgłoszenie do 35m2. Niestety nikt z tych 3 instancji nie jest mi w stanie odpowiedzieć czy uda się i czy jest to niezbędne aby wyłączyć chociaż część terenu leśnego z produkcji leśnej żeby zrobić ogrodzenie, dojście do domku (nie musi być dojazd) czy chociażby doprowadzić kabel z prądem. Na danym terenie nie ma MPZP. Las mówi, że trzeba będzie uzyskać warunki zabudowy. Gmina mówi, że w trakcie uzyskiwania warunków zabudowy muszą się zgłosić do lasów a Ci pewnie dadzą negatywną odpowiedź i koło się zamyka. Jest opcja żeby zrobić odstępstwo u ministra poprzez wojewodę ale nie wiem czy to się uda? W okolicy są domki letniskowe, siedliska itp. także nie jest to zupełna dzicz. Na sąsiednich przylegających działkach nic nie ma. Po drugiej strony ulicy już tak. Czy da się coś temu zaradzić żeby mieć większą pewność na powodzenie w tym procesie? Z góry dziękuję za pomoc.
    Filip D.

    OdpowiedzUsuń

Prześlij komentarz

Popularne posty